Bánh đúc Cu Tin - quà quê xứ Lạng.

Cái vị ngầy ngậy của gạo xen lẫn vị nồng của vôi hòa quyện cùng vị béo, bùi và mùi thơm đặc trưng của lạc rang tạo ra một thứ quà làm say đắm lòng người-đó là đặc trưng của Bánh đúc Cu Tin.

Chẳng biết tự bao giờ bánh đúc đã là một món quà dân dã mang đậm hồn quê vương vấn chút hương đồng gió nội. Khắp thôn quê, kẻ chợ, từng ngóc ngách phố phường… đi đến nơi nào cũng dễ dàng tìm được món quà vừa thanh đạm, vừa ngon, thích hợp với mọi lứa tuổi mà lại rất rẻ. Có lẽ chính vì bánh đúc ngon lại rẻ nên nó đã trở thành món quà thường nhật của mỗi người dân.

Vốn được làm ra từ bột gạo, thêm chút nước vôi trong và ít lạc rang. Khi bánh đúc đã được quấy chín thì đổ ra từng bát hoặc đổ ra mẹt có lót lá chuối tươi, đến khi nguội nó rắn lại và có thể cắt ra thành từng miếng nhỏ. Khi ăn bánh đúc được chấm với tương bần hay nước chấm chua ngọt có thêm chút dưa góp.


Cái vị ngầy ngậy của gạo xen lẫn vị nồng của vôi hòa quyện cùng vị béo, bùi và mùi thơm đặc trưng của lạc rang tạo ra một thứ quà làm say đắm lòng người. Ngồi trong góc phố mà thưởng thức miếng bánh đúc dễ làm cho người ta tưởng tượng đến những miền quê thanh bình, những cánh đồng bát ngát với những thảm lúa óng vàng của vụ thu hoạch... Nét bình dị, thanh đạm của bánh đúc như thấm đẫm hồn người khiến cho thực khách chợt bồi hồi, nao nao nhớ về quê cũ….

Cái thứ quà bình dị ấy thường có mặt trong các phiên chợ quê hay góc ẩm thực của những thành phố lớn. Nhưng thật ngạc nhiên khi trong một lần công tác tại tỉnh Lạng Sơn, tôi tình cờ bắt gặp một một quán bánh đúc với cái tên thật lạ - Bánh đúc Cu Tin. Lạ bởi tên quán, lạ bởi ở cái thành phố vùng biên viễn vốn được biết đến là nơi chung chuyển hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc lúc nào cũng sôi động với tấp nập người, xe ngược xuôi với đủ loại mặt hàng. Người người ai cũng mải miết với việc kinh doanh buôn bán mà ít ai lại để ý tới quán “quà quê”, điều đó khiến một người như tôi không khỏi tò mò. Bước chân vào quán, tôi được đón tiếp bằng thái độ niềm nở, thân thiện bởi một người đàn ông chạc tuổi 60, qua câu chuyện tôi được biết đó là bác Minh chủ của quán Bánh đúc Cu Tin. “Ở đây có bán hai loại bánh đúc: nóng và nguội”, bác giới thiệu. Tôi hơi ngạc nhiên vì chưa nghe thấy bánh đúc nóng bao giờ. Như đoán biết thắc mắc của tôi, bác chủ quán tiếp tục giải thích: bánh đúc nóng khác bánh đúc nguội ở chỗ bánh chỉ được quấy bằng bột gạo với chút nước vôi trong mà không có nhân lạc như bánh nguội và nồi bánh đúc luôn ở trạng thái sôi lăn tăn. Khi ăn, bánh được múc ra bát rồi tưới nước sốt lên trên, dùng thìa xúc và ăn nóng giống như ăn cháo bột. Nước sốt của bánh đúc nóng là một hỗn hợp được chưng lên từ cà chua tươi, hành củ khô, thịt nạc thăn lợn, mộc nhĩ băm nhỏ, nêm gia vị vừa phải. Gọi cho mình một bát bánh đúc nóng, từ từ cảm quan, tôi thấy một sự hấp dẫn lạ thường bởi thứ nước sốt sánh đặc kia dậy mùi thơm phức. Vị ngậy ngậy, béo béo, nồng nồng rất ngon và hấp dẫn lạ thường. Có lẽ cái thứ bột gạo được quấy chín cùng với nước sốt “chuyên dùng” là một “cặp đôi hoàn hảo” bổ trợ cho nhau tao nên một dư vị mà bất kỳ ai dù chỉ ăn một lần cũng sẽ không thể nào quên.



Trên con phố nhỏ có tên là phố Bắc Sơn, bên cạnh đền thờ của cụ Thân Công Tài mà người dân cả nước đều biết đến với cái tên “Quan lớn Tuần Tranh”, một vị công thần có không khai phá, chăm lo và bảo vệ cho dân vùng xứ lạng có rất nhiều hàng quà nhưng có lẽ theo quan sát của tôi thì quán Bánh đúc Cu Tin là nơi có lượng khách ghé qua nhiều nhất. Từ người già, trung niên cho đến những cặp “trai thanh gái lịch”,thậm chí là những cô cậu còn ở tuổi thiếu niên cũng đến quán để thưởng thức thứ quà mà với họ đã trở nên quen thuộc

Đứng dậy trả tiền xong, tôi bước đi mà lòng còn vương vấn chút gì thật thân thiện, gần gũi của con người Xứ Lạng. Cái hương vị đặc trưng rất riêng biệt của Bánh đúc Cu Tin mà tôi được nếm thử lần đầu cứ vương vấn trong tâm tưởng tôi đến tận bây giờ. Nếu có dịp đến với Xứ Lạng được ghé qua hàng Bánh đúc Cu Tin của bác Minh ở địa chỉ 196 phố Bắc Sơn, thành phố Lạng Sơn thì chắc chắn các bạn cũng sẽ có được cảm giác giống như tôi về thứ quà này.

(Nguồn: Bánh đúc Cu Tin)